Po pięciu latach od wprowadzenia reformy porządkuje ona i doprecyzowuje wprowadzone w 2010 r. rozwiązania i jeszcze silniej niż dotychczas akcentuje projakościowe finansowanie nauki. Największe środki mają trafiać do tych jednostek i naukowców, których praca może mieć najsilniejszy wpływ na rozwój społeczny i gospodarczy kraju.
Zaproponowane zmiany wzmocnią też aktywność Polaków w Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Nowelizacja umożliwi m.in. finansowanie działań związanych z wykorzystaniem strategicznej infrastruktury badawczej zlokalizowanej za granicą.
W projekcie znalazła się też wyczekiwana przez środowisko młodych badaczy definicja „osoby rozpoczynającej karierę naukową”. W kategorii tej będą się mieścić osoby prowadzące działalność naukową bez względu na wiek (w odróżnieniu od „młodego naukowca”, który nie ukończył 35 lat).
Nowelizacja przyspieszy także procedury związane z rozdziałem środków na utrzymanie potencjału badawczego jednostek naukowych za pomocą algorytmu, bez konieczności zasięgania dodatkowych opinii ekspertów w tym względzie, czy objęcia finansowaniem w ramach działalności statutowej kosztów komercjalizacji działalności badawczo-rozwojowej jednostek.
System POL-on zostanie z kolei rozbudowany o dane o systemie nauki. Uwzględnione zostaną w nim informacje o osiągnięciach naukowych jednostek, innowacyjnych, wdrożeniowych. Dostęp do większości z nich będzie otwarty i powszechny.
Rozszerzona zostanie też definicja działalności upowszechniającej naukę. W ustawie zapisano również podstawowe kryteria, uwzględniane przy przyznawaniu środków na naukę (szczegółowe zostaną zawarte w rozporządzeniu).
Szczegóły zmian:
- Zmiany w sposobie finansowania działalności statutowej jednostek naukowych:
- określenie parametrów uwzględnianych w algorytmie służącym do ustalania wysokości dotacji na utrzymanie potencjału badawczego,
- zapewnienie stabilnego systemu finansowania kosztów utrzymania SPUB ( dotacja przyznawana na 3 lata),
- uproszczenie procedur administracyjnych przy przyznawaniu dotacji na utrzymanie potencjału badawczego,
- możliwość zwiększania dotacji poza algorytmem w szczególnych przypadkach określonych w ustawie (algorytm nie jest w stanie objąć wszystkich specyficznych aspektów działalności jednostek naukowych),
- umożliwienie przeznaczania dotacji na działania związane z komercjalizacją wyników działalności badawczo-rozwojowej,
- umożliwienie przeznaczania dotacji na zadania związane z zapewnieniem warunków udziału niepełnosprawnych naukowców i uczestników studiów doktoranckich w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych. - System Informacji o Nauce:
- Przepisy upoważniają ministra nauki do prowadzenia Systemu Informacji o Nauce, w którym przetwarzane będą informacje na temat jednostek naukowych oraz ich osiągnięć naukowych, innowacyjnych, wdrożeniowych i innych. System ma działać w ramach systemu informatycznego POL-on, - Finansowanie inwestycji w zakresie dużej i strategicznej infrastruktury badawczej:
- Wprowadzenie definicji Strategicznej Infrastruktury Badawczej – będzie to duża infrastruktura badawcza, w tym infrastruktura techniczna i budowlana, ujęta w wykazie przedsięwzięć w zakresie strategicznej infrastruktury badawczej, stanowiącym Polską Mapę Drogową Infrastruktury Badawczej,
- Modyfikacja przepisów dotyczących finansowania dużej i strategicznej infrastruktury badawczej, inwestycji budowlanych, w tym podejmowanych w ramach współpracy międzynarodowej. - Finansowanie współpracy naukowej z zagranicą – wprowadzenie przepisów umożliwiających:
- finansowanie wniesienia wkładu krajowego na rzecz udziału we wspólnym międzynarodowym programie lub przedsięwzięciu, w tym w zakresie strategicznej infrastruktury badawczej,
- finansowanie działań związanych z wykorzystaniem strategicznej infrastruktury badawczej zlokalizowanej za granicą. - Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN):
- koncentracja środków na zadania najlepiej promujące osiągnięcia polskiej nauki doprecyzowano katalog zadań związanych z upowszechnianiem nauki,
- wydawcy czasopism, którzy zapewniają otwarty dostęp do publikowanych czasopism przez internet, będą mogli otrzymać środki na realizację zadań mających na celu podniesienie poziomu naukowego i poziomu umiędzynarodowienia wydawanych czasopism naukowych oraz upowszechnianie informacji o wynikach badań naukowych lub prac rozwojowych.\
źródło: nauka.gov.pl